Stel je voor: je loopt ergens aan de rand van een bos en je hoort een boel gezucht, gesteun en gekreun. Ook hoor je af en toe een geluid dat lijkt op een roestig hek. Wat is dit? hoor ik je denken.
De veroorzakers zijn ransuilen. We gaan eens kennis maken met deze uilen soort, die op de rode lijst als kwetsbare soorten staat.
Ben je ’s ochtend onderweg, zie je ineens een uil in een berk zitten. Je stopt en kijkt: blijken het er zes te zijn met een pluim aan de oren. Jammer dat je je camera niet bij de hand hebt. En toch is je dag weer goed. Zo ook onlangs, midden in het centrum op een klein rustiek pleintje ergens in Twente. Een hofje met een zitbankje naast een waterpomp omringd met woningen en enkele zuilvormige in blad staande eiken. Bomen waar al jaren achtereen één of meerdere ransuilen de winter overbruggen. Het was wel goed kijken, maar uiteindelijk toch ontdekt.
Slapen in groepjes
Ransuilen zie je, vooral nu, in groepjes. De winter brengen ze samen door en slapen ze met zijn allen in een boom. Dat kan in een natuurgebied, in een park of begraafplaats en zelfs in een tuin zijn. Op deze zogenaamde roestplaatsen zie je dan een paar tot soms tientallen ransuilen bij elkaar zitten. Juist overdag, want dan rusten ze en in de avondschemer gaan ze op jacht. Heerlijk alleen en op zoek naar rondscharrelende veldmuizen.
Â
Â
Sssst! Ze slapen…
ZIE JE DE RANSUILEN, LEKKER DOEZELEND EN POETSEND? DAN IS HET FEEST. GENIET ER VAN OM ZE TE ZIEN.
Ook al slaapt een ransuil vaak dicht bij de mens, hij houdt toch van zijn rust en is snel verstoord. Dat kan al gebeuren als je hem te lang met een verrekijker of fototoestel bekijkt. Heb respect voor de roestende vogel. Kijkt hij doordringend naar je, of maakt hij zich lang met zijn oorpluimen omhoog: neem dan afstand of houd het voor gezien. Staat er al meer dan één persoon te kijken: kom dan een andere dag terug. Staat de roestboom in een tuin: blijf op de stoep of straat. Ga niet bij de mensen in de tuin staan..
Ranzige uilen
’s Morgens komen ze weer bijeen in meestal dezelfde bomen. Onder die roestbomen vind je veel uitgespuugde braakballen, waarin onverteerbare haren en botjes van de muizen zitten. Sterker nog, dat is de eerste aanwijzing dat dit een roestplaats is. Deze vallen op door de braakballen en spierwitte uitwerpselen die er onder liggen. Het kan een behoorlijk stinkende bende worden indien het om veel uilen gaat die al een tijdje in de boom slapen.
Tweelingbroers ransuil en oehoe
De ransuil wordt vaak verward met de oehoe. Het verenkleed van beide vogels is beigebruin met donkere vlekken en strepen. Allebei kunnen ze je met wijd open gesperde ogen indringend aankijken. Ze hebben prachtige kijkers met diepzwarte pupillen en fel geeloranje irissen. En allebei hebben ze opvallende oorpluimen op hun kop.
Even terzijde: de oorpluimen hebben niets met horen te maken. De oren van een uil zijn een soort kleine gaten in de schedel aan de zijkant van de kop naast of achter de ogen, net hoe je kijkt. Er liggen veren plat overheen. Die pluimen bovenop de kop geven vooral het gemoed aan: bij een alerte uil staan ze overeind en bij een ontspannen uil liggen ze plat. Tot zover zijn ransuil en oehoe dus tweelingbroers van elkaar, maar dan kijken we naar het formaat. Een ransuil meet zittend in een boom rond de 35 cm, terwijl een oehoeman 60 cm groot wordt en een oehoevrouw zelfs 75 cm! Je zult het echt weten als je er ooit één ziet: een oehoe is enorm.
Wil je nu wel eens een groepje ransuilen met eigen ogen zien? In je eentje, heerlijk in de stilte van de vroege ochtend. Of juist samen met de kinderen eropuit. Houd sowieso altijd je ogen en oren open als je nu buiten bent.
Geen garantie, maar je kunt bijvoorbeeld ook kijken op www.waarneming.nl of er een roestplaats in de buurt is. Soms is een locatie afgeschermd omdat het natuurlijk niet de bedoeling is dat er tien vogelliefhebbers bij iemand in de tuin gaan staan. Een andere tip: bel eens met een lokale vogelwerkgroep die bekend zijn met roestplaatsen in de buurt.
Â
