De bijeenkomst op 21 juni

Er zijn 22 aanwezigen op de avond in Herberg de Pol te Diepenheim. Een mooie opkomst om het bestand van de Apus Apus, deze pootloze vogel, beter in kaart te brengen. Na de koffie en thee volgt het welkomstwoord waarin onder meer het belang aangegeven wordt van deze monitoring.

Doel

Samen met de voormalige Werkgroep Gierzwaluw en Gemeente Hof van Twente willen de Hofvogels deze bijzondere vogel uitgebreider gaan monitoren. Want er is steeds minder nestruimte voor deze graag gehoorde en geziene gast.

De eerste gastspreker

Dat is Johan Tinholt uit Dedemsvaart, het Gierzwaluwendorp. Dat Johan niet alleen spreekt zien we op het grote scherm. Prachtige foto’s laat hij zien. Johan is geen bioloog maar een liefhebber eerste klas en ruim 25 jaar verknocht aan de Gierzwaluw. Sinds 1992 heeft Johan 32 nestkasten geplaatst in Dedemsvaart. Uren brengt hij door bij zijn huis om de van nature rotsbewoner te observeren. Want de Gierzwaluw is mens gebonden omdat hij als stadsbewoner uitsluitend in gebouwen kan overleven. Daarom zijn er talrijke initiatieven bij nieuwbouw om deze zomervogel een plekje te geven aan de gevels. Want wij ontnemen de Gierzwaluw zijn nestruimte door afbraak, renovatie isolatie en de strakke nieuwbouw. Zo zijn er bakstenen met openingen voor nestruimte. Oude huizen zijn natuurlijk perfect om te nesten, zoals we later op de avond zullen zien.

De Gierzwaluw door Johan Tinholt

Doet alles in de lucht: eten, slapen, drinken en paren. Ze ruien veer voor veer, zodat-ie altijd maar kan blijven doorvliegen. Het is perfectie evolutie. Wanneer er 22 nestkasten zijn vliegt iedere Gierzwaluw vanaf 30 april naar exact dezelfde nestkast als altijd. Tussen 29 juli en 5 augustus emigreert hij naar Zuidelijk Afrika en heeft daarom de status van 100-dagen vogel. Wereldwijd zijn er 96 soorten en in Nederland leeft er 1 soort in 40 tot 60.000 broedparen. Half mei wordt er 21 dagen gebroed en de jongen blijven 40 tot 42 dagen in het nest. Voedselballen van insecten zoals bladluizen en worden op bestelling geserveerd. Johan heeft er nog nooit een wesp in aangetroffen. De boomvalk of sperwer zijn de natuurlijke vijanden.

Wat tot de verbeelding spreekt

Is dat de Gierzwaluw in de Najaarstrek 580 kilometer per dag aflegt, en in de Voorjaarstrek maar liefst 1230 kilometer per dag. Dat is iets meer dan 51 kilometer per uur, en dat buiten de bebouwde kom. Waarom de terugweg zoveel sneller gaat? Wind in de rug of voortplanting? Al deze eigenschappen van de Gierzwaluw maken hem de vogelste vogel, met gevorkte staart.

De tweede gastspreker, Peter van de Akker

is Coördinator District Twente van Sovon en voert de Inventarisatie Gierzwaluw uit. De grote vraag is: hoe tel ik de Gierzwaluwen op de juiste manier? Dat is moeilijk want de Gierzwaluw is immers mens gebonden doordat-ie in gebouwen zit. Dus werkt de standaard telmethode niet, en zijn getallen moeilijk vast te stellen. Dus: juist, we hebben nestlocaties nodig. En die gaan de Hofvogels met haar nieuwe vrijwilligers opsporen.

Hoe vind ik nestlocaties van de Gierzwaluw?

Nou, tussen 10 mei en 15 juni ga je 15 tot 30 minuten posten. Het liefst bij droog en windstil weer en wel na 18.00 uur. Dan wordt de fantasie op de proef gesteld; voor jezelf zul je een goed zoekbeeld moeten ontwikkelen. En dat kost tijd, veel tijd. De ervaring leert bijvoorbeeld dat de Gierzwaluw graag nestelt onder een loszittende loodslab van een schoorsteen.

De bezoekers stellen zich voor

Er volgt een leuk voorstelrondje waarbij iedereen vertelt wat hem / haar fascineert aan de Gierzwaluw en andere vogels.

De afsluiting

is om 21.30 uur en Han vertelt dat er 500 erven zijn in de Hof van Twente, en dat ook de boerenzwaluw en de huiszwaluw in beeld zijn. Het doel is om nestlocaties vast te leggen en te overleggen met woningbouwverenigingen. Op het scherm worden de nu bekende nestlocaties aangegeven. Er zijn nestkasten ingemetseld bij het Spoorpark in Goor. Peter weet de plekjes precies aan te wijzen waar de Gierzwaluw roest.
Het toetje van de avond is het gadeslaan van
deze vliegmachine, een acrobaat van jewelste, supersnel en enorm wendbaar. De snavel cq. bek van de Gierzwaluw kan erg ver open, en met een zware versterker aan boord weet je het: het is zomer. We zien en horen het bovenaan het huis van Esther de Raat en Roland Voppel, een stukje verderop in Diepenheim aan de Grotestraat 48. (waarom staan ze toch vaak erg vroeg op?) We bedanken Esther en Roland voor hun gastvrijheid achter thuis en daarmee komt er einde aan een mooie maar broodnodige avond. En ik ben gelukkig dat ik zoveel nieuws mag leren over onze gevleugelde vrienden. Ik beveel het u aan en ik deel het graag met u zoals u leest.

(het redactieteam toog naar de bouw aan de Roerdompstraat in Goor. En fotografeerde de initiatieven voor zwaluwvriendelijke nieuwbouw. Zo hoort het. (goed de foto’s bekijken!)